Client ID در گوگل آنالیتیکس چیست، چطور کار می‌کند، و چه نقشی در تحلیل داده‌های کاربران دارد.در این مقاله، قرار است به زبانی ساده و روان توضیح دهیم که Client ID چیست، چطور توسط گوگل آنالیتیکس تولید و استفاده می‌شود، و در عین حال به محدودیت‌ها و نکات مهمی که باید درباره آن بدانید هم بپردازیم.
شناسه مشتری گوگل آنالیتیکس چیست؟
Client ID یک کد شناسایی منحصر به فرد است که گوگل آنالیتیکس برای هر مرورگر زمانی که یک کاربر از وبسایت شما بازدید می‌کند، ایجاد می‌کند. این کد به ردیابی تعاملات و فعالیت‌های کاربر در طول یک سشن کمک می‌کند و به شما اجازه می‌دهد رفتار مخاطبان خود را بهتر درک کنید.
Client ID به صورت تصادفی تولید می‌شود و هدف اصلی آن تشخیص تفاوت بین بازدیدکنندگان جدید (new user) و بازگشتی (returning user) و همچنین کمک به سازماندهی و جمع‌آوری داده‌های رفتاری کاربران (به عبارت دیگر، ارتباط دادن چندین ایونت به یک کاربر) است.
شناسه کاربر (Client ID) چگونه کار می‌کند؟
هنگامی که کاربری وارد وب‌سایتی با کد ردیابی Google Analytics می‌شود، یک کوکی First-Party با نام (_ga) در دستگاه یا مرورگر او ذخیره می‌شود. این کوکی حاوی شناسه‌ای منحصربه‌فرد است که به هر کاربر اختصاص داده می‌شود. به صورت پیش‌فرض، این شناسه تا دو سال ثابت باقی می‌ماند (در تئوری) و تغییر نمی‌کند. به همین دلیل، بازدیدها و تعاملات بعدی همان کاربر به همان شناسه مرتبط می‌شوند.
با این حال، مرورگرهای مدرن روزبه‌روز محدودیت‌های بیشتری برای عمر کوکی‌ها اعمال می‌کنند، بنابراین در عمل، طول عمر این شناسه اغلب کمتر از دو سال است.
Google Analytics در هنگام تعامل کاربر با وبسایت، داده‌هایی مانند بازدید صفحات، ایونت ها و تراکنش‌ها را جمع‌آوری کرده و آن‌ها را به شناسه کاربر متصل می‌کند. این فرآیند به صورت خودکار انجام می‌شود و امکان تجمیع رفتار کاربران را فراهم می‌سازد.
نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که Client ID تنها به دستگاه و مرورگری که کاربر از آن استفاده می‌کند محدود است. به عبارت دیگر، این شناسه نمی‌تواند کاربر را در دستگاه‌ها یا مرورگرهای مختلف ردیابی کند. بنابراین، اگر یک کاربر از مرورگر یا دستگاه دیگری وارد همان وبسایت شود، یک شناسه جدید برای او تولید شده و تعاملات او به عنوان سشن ها و کاربران جداگانه ثبت می‌شوند.
لازم به ذکر است که با پیاده سازی قابلیت کراس دامین ترکینگ در آنالیتیکس 4، میتوان یک یوزر را در چند دامنه متفاوت به صورت یکتا ردیابی کرد.
روش های پیدا کردن Client ID آنالیتیکس 4
برای پیدا کردن شناسه کاربر (Client ID) در Google Analytics، چند روش وجود دارد:
استفاده از گزارش یوزر اکسپلور در آنالیتیکس
برای پیدا کردن شناسه کاربر در Google Analytics 4، مراحل زیر را دنبال کنید:
- وارد حساب Google Analytics 4 خود شوید.
- به بخش Explore بروید.
- روی User Explorer کلیک کنید.
- در گزارش User Explorer، شناسه کاربر برای هر کاربر به صورت جداگانه نمایش داده می‌شود.
استفاده از BigQuery
در Google BigQuery، هر رویداد شامل یک فیلد به نام user_pseudo_id است که حاوی شناسه کاربر است.
بررسی کوکی _ga
این روش کمی فنی‌تر است:
ابزار توسعه‌دهنده مرورگر خود را باز کنید (معمولاً با فشار دادن کلید F12 در ویندوز یا کلیک راست و انتخاب گزینه “Inspect”). به تب Application بروید (در این مثال از Google Chrome استفاده شده است).
به بخش Cookies بروید و دامنه خود را انتخاب کنید. سپس کوکی _ga را پیدا کنید. مقدار این کوکی ممکن است شبیه به این باشد (البته مقدار در مورد شما متفاوت خواهد بود):
دو بخش آخر (که با یک نقطه از هم جدا شده‌اند) همان شناسه کاربر است. برای مثال، اگر مقدار کوکی این باشد: GA1.1.397373793.1735307452، مقدار شناسه کاربر برابر است با 397373793.1735307452.
در صورت نیاز میتوانید برای دسترسی به این کوکی از گوگل تگ منیجر استفاده کنید.
در GTM به بخش Variables ، New ، 1st Party Cookie بروید و تنظیمات زیر را وارد کنید (نام آن را دقیقاً همان‌طور که در تصویر زیر نشان داده شده است وارد کنید):
این متغیر مقدار کامل کوکی مانند GA1.1.397373793.1735307452 را برمی‌گرداند. اگر میخواهید فقط دو بخش آخر را استخراج کنید، به Variables > New > Custom JavaScript بروید و کد زیر را وارد کنید (این کد تنها در صورتی کار می‌کند که متغیر کوکی 1st Party دقیقاً به همان نام تعریف شده باشد):
function() {
return {{ga cookie}}.substring(6)
}
این کد شش کاراکتر اول کوکی _ga را حذف می‌کند و نتیجه چیزی شبیه به 397373793.1735307452 (یا هر مقدار دیگری که در کوکی ذخیره شده است) خواهد بود.
استفاده از دستور “get” در gtag()
کد ردیابی Google Analytics 4 (با نام GTAG) دستوری به نام “get” ارائه می‌دهد که می‌تواند مقادیر خاصی از فیلدها/پارامترهای GA4 را بازگرداند.
در اینجا مثالی از دستوری آورده شده است که میتوانید مستقیماً در کنسول Google Chrome اجرا کنید:
gtag(‘get’, ‘G-XXXXXX’, ‘client_id’, function(clientId) {console.log(clientId)})
استفاده از تمپلیت تگ GTAG GET API در گوگل تگ منیجر
این روش از همان دستور get در مثال قبلی استفاده می‌کند، اما Simo Ahava این کار را برای کاربران Google Tag Manager آسان‌تر کرده است. او یک تمپلیت تگ ایجاد کرده که میتوانید به کانتینر GTM خود اضافه کنید و سپس مقادیر فیلدهای خاص GA (از جمله client_id) را به data layer منتقل کنید.
در Google Tag Manager به Templates > Tag Templates > Search Gallery بروید و قالب GTAG GET API را پیدا کنید. آن را به کانتینر خود اضافه کنید.
سپس به بخش Tags > New > Tag Configuration > GTAG GET API بروید. شناسه اندازه‌گیری (Measurement ID) خود را وارد کنید، نامی برای تگ انتخاب و آن را ذخیره کنید. توجه کنید که تریگر به آن اضافه نکنید.
سپس، تگ نصب Google Tag موجود را باز کنید.
در Advanced Setting این تگ روی Tag Sequencing کلیک کنید. گزینه Fire a tag after GA4 config tag fires را انتخاب کنید و تگ GTAG GET API که تازه ایجاد کرده‌اید را انتخاب کنید.
دکمه Preview را در GTM بزنید. در نوار کناری سمت چپ در حالت Preview، ایونت جدیدی در data layer ظاهر می‌شود به اسم gtagApiGet که شامل client_id است.
اگر میخواهید از آن استفاده کنید، یک متغیر data layer برای آن ایجاد کنید (client_id). با توجه به این که کلاینت آیدی در یک آبجکت جاوا اسکریپتی قرار گرفته است، برای دسترسی به مقدار آن باید از ساختار چایلد و پرنتی استفاده کرد. یعنی: gtagApiResult.client_id
مهم: شناسه کاربر را به عنوان کاستوم دایمنشن به GA4 ارسال نکنید، زیرا این کار می‌تواند باعث مشکلات Cardinality شود.
چه زمانی باید client ID کاربران را ترک کنیم؟
دلایل دریافت شناسه کاربر (Client ID) به شرایط و اهداف شما بستگی دارد. برای اکثر کاربران GA4، نیازی به دریافت این شناسه نیست. با این حال، در برخی از موارد خاص، ممکن است به آن نیاز داشته باشید:
استفاده از Measurement Protocol
اگر شرکت شما قصد دارد داده‌ها را از طریق Measurement Protocol به GA4 ارسال کند، شناسه کاربر ضروری است.
- دولوپرها باید شناسه کاربر را از کاربران وبسایت شما دریافت کنند.
- این شناسه سپس در پایگاه داده یا سیستم مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) ذخیره می‌شود.
- با استفاده از این شناسه، سرور شما می‌تواند ایونت ها را مستقیماً به سرورهای GA4 ارسال کند.
ارسال داده به سیستم داخلی یا CRM
ممکن است تگ هایی در Google Tag Manager تعریف کرده باشید که داده‌ها را به سیستم داخلی یا CRM شما ارسال می‌کنند. در چنین حالتی، ممکن است بخواهید شناسه کاربر GA را همراه با داده‌ها ارسال کنید.
محدودیت‌های شناسه کاربر (Client ID) در Google Analytics
با اینکه شناسه کاربر یکی از اجزای اصلی Google Analytics است، دارای محدودیت‌هایی است که باید از آن‌ها آگاه باشید.
ردیابی بین دستگاه‌ها و مرورگرها (Cross-device and cross-browser tracking)
شناسه کاربر به دستگاه و مرورگر خاصی اختصاص داده می‌شود. بنابراین، نمی‌تواند کاربران را بین دستگاه‌ها یا مرورگرهای مختلف ردیابی کند.
اگر کاربری از دستگاه‌ها یا مرورگرهای متفاوت وارد یک وبسایت شود، برای هر بار ورود یک شناسه کاربر جدید ایجاد می‌شود و تعاملات او به‌عنوان سشن های جداگانه در Google Analytics ثبت می‌شود. این موضوع می‌تواند منجر به داده‌های پراکنده و درک نادرست از رفتار کاربران شود.
حذف و بلاک کردن کوکی‌ها (Cookie deletion and blocking)
کاربران می‌توانند کوکی‌ها را حذف یا بلاک کنند، که این کار باعث از بین رفتن شناسه کاربر می‌شود.
در چنین شرایطی، وقتی کاربر دوباره به وبسایت بازمی‌گردد، یک شناسه جدید ایجاد می‌شود و Google Analytics او را به‌عنوان یک بازدیدکننده جدید شناسایی می‌کند. این مسئله می‌تواند باعث بروز اختلاف در ردیابی Returning Users و کاهش دقت داده‌ها شود.
تفاوت Client ID و User ID در آنالیتیکس
گاهی اوقات کاربران Google Analytics (به‌ویژه مبتدیان) ممکن است شناسه کاربر (Client ID) را با شناسه کاربر (User ID) اشتباه بگیرند. هرچند Google Analytics از هر دوی آن‌ها پشتیبانی می‌کند، اما هدف و کاربرد آن‌ها متفاوت است.
محدوده ردیابی (Tracking Scope)
- Client ID برای ردیابی سشن و تعاملات فردی در یک دستگاه و مرورگر خاص استفاده می‌شود. اما قابلیت ردیابی کاربران در دستگاه‌ها یا مرورگرهای مختلف را ندارد.
- User ID امکان ردیابی کاربران در دستگاه‌ها و مرورگرهای مختلف را فراهم می‌کند. این ویژگی به شما کمک می‌کند که یک نمای کلی و جامع از مسیر و تعاملات کاربران با وبسایت خود داشته باشید.
نحوه ذخیره‌سازی (Storage)
- Client ID به‌صورت خودکار توسط Google Analytics تولید می‌شود و به عنوان یک کوکی First-Party (_ga) در مرورگر کاربر ذخیره می‌شود.
- User ID (برای کاربران ثبت‌نام‌شده) در پایگاه داده سیستم یا وبسایت شما ذخیره می‌شود و سپس به Google Analytics ارسال می‌گردد.
بیشتر بخوانید: تفاوت لوکال استوریج (Local storage) با سشن استوریج و کوکی (Cookie)
دقت داده‌ها (Data Accuracy)
- دقت Client ID می‌تواند به دلیل حذف یا بلاک شدن کوکی‌ها کم باشد. این موضوع ممکن است منجر به داده‌های پراکنده و درک نادرست از رفتار کاربران شود.
- User ID به دلیل اتصال به سیستم احراز هویت (Authentication System) معمولاً دقت بیشتری دارد و حتی در صورت حذف یا مسدودسازی کوکی‌ها همچنان قابل اعتماد است.
موارد استفاده
- Client ID برای ردیابی رفتارهای عمومی کاربران مفید است، مانند مقایسه بازدیدکنندگان جدید و بازگشتی، میانگین مدت زمان جلسه، و نرخ تبدیل. حتی با وجود حذف یا مسدودسازی کوکی‌ها، Client ID همچنان برای پیوند دادن ایونت های یک بازدیدکننده به یک سشن مفید است.
- User ID برای ردیابی پیشرفته‌تر مانند تجزیه و تحلیل بین دستگاهی (Cross-Device Analysis) استفاده می‌شود. با این حال، اگر وبسایت شما قابلیت ورود (Login) ندارد، امکان ارسال User ID در GA4 برای شما وجود نخواهد داشت.
