(data not available) در گزارش‌های GA4 چیست؟

بعد از نصب و راه اندازی آنالیتیکس 4 و ساخت گزارش در بخش explore، احتمالاً متوجه وجود ردیفی به اسم not set شده‌اید. اگر می‌خواهید بدانید که دلیل نمایش not set در آنالیتیکس 4 چیست و باید با آن چه کرد، در ادامه این مطلب همراه من باشید. به طور کلی در خصوص Not set در GA4 می‌توان گفت:

• در برخی شرایط، امکان رفع و حذف Not set در GA4 وجود دارد
• در شرایط دیگر، می‌توان تعداد دفعات ظاهرشدن Not set را کاهش داد
• و در بقیه موارد، Not set چیزی است که باید وجود آن را در آنالیتیکس 4 بپذیریم تا زمانی که Google برخی موارد را تغییر دهد یا به روز کند!

همان‌طور که حتماً می‌دانید، ابزار آنالیتیکس 4، همچنان یک ابزار در حال توسعه است که ابهامات زیادی در خصوص برخی از موارد آن، مانند Not set وجود دارد.

Not set در آنالیتیکس 4 چیست؟

Not set مقداری است که به عنوان مقدار یک دایمنشن در گزارش‌های آنالیتیکس 4 نمایش داده می‌شود، زمانی که آن دایمنشن، هیچ مقدار منحصر به فرد یا مشخصی نداشته باشد. به عنوان مثال، اگر قصد موضوعی در خصوص سایتتان را دارید؛ اما به اشتباه از دایمنشن‌های مربوط به اپ استفاده کنید، مقداری که برای دایمنشن نمایش داده می‌شود، Not set خواهد بود.اما زمانی با مشکل روبه‌رو خواهید شد که برای دایمنشنی که درست انتخاب کرده‌اید، باز هم مقدار NOT SET را مشاهده می‌کنید.

علت وجود (Not Set) در گزارش‌های لندینگ‌پیج در آنالیتیکس 4 چیست؟

در آنالیتیکس یونیورسال گاهی اوقات مدار دایمنشن landing page در گزارش‌ها، not set تعیین می‌شد. این مشکل همچنان در آنالیتیکس 4 هم وجود دارد. اما علت این مشکل چیست؟

اگر سشن کاربر با ایونتی به اسم page_view همراه نباشد، یعنی پارامتر یا اطلاعات اضافه‌ای به اسم page_location هم وجود ندارد. در نتیجه مقدار landing page، Not set تعیین می‌شود. گرچه page_view به صورت خودکار توسط آنالیتیکس 4 ردیابی می‌شود، اما باز هم ممکن است که در برخی از شرایط خاص، page_view اتفاق نیفتند و در نتیجه گزارش لندینگ‌پیج در آنالیتیکس 4 دچار مشکل شود.

یک سناریوی احتمالی عبارت هستند از:

• تنظیمات پیش‌فرض مدت زمان سشن را در GA4 تغییر نداده‌اید، به این معنی که پس از 30 دقیقه عدم فعالیت، سشن بازدیدکنندگان وب‌سایت شما منقضی می‌شود.
• یک بازدیدکننده وب سایت شما را در یک تب مرورگر باز می‌کند و آن را برای بیش از 30 دقیقه بازمی‌گذارد (به‌عنوان‌مثال، او برای خوردن ناهار رفته است).
• زمان سشن تمام می‌شود.
• آن شخص به وب سایت شما برمی‌گردد و سپس کاری انجام می‌دهد؛ مثلاً اسکرول می‌کند، ایونت user_engagement و … اتفاق می‌افتد و ردیابی آنالیتیکس 4 بدون اتفاق افتادن page_view جدید همراه با سشن جدید، آغاز می‌شود.

در این سناریو، دو سشن برای کاربر ثبت شده است که یکی همراه با page_view و دیگری بدون ایونت page_view اتفاق افتاده است.

دلایل نمایش (not set) در گزارش‌های Google Ads

اگر در گزارش‌های تبلیغاتی‌تان مقدار (not set) را مشاهده می‌کنید، احتمالاً یکی از موارد زیر دلیل آن است:

1. اتصال بین حساب Google Ads و GA4 برقرار نیست

اطمینان حاصل کنید که حساب گوگل ادز به درستی به خاصیت GA4 لینک شده باشد. در غیر این صورت، اطلاعات کلیک‌ها و کمپین‌ها منتقل نمی‌شود.

2. Auto-tagging فعال نیست

قابلیت Auto-tagging باید فعال باشد تا GA4 بتواند اطلاعات مربوط به کلیک‌ها را به درستی دریافت کند. در تنظیمات Google Ads بررسی کنید که این گزینه فعال باشد.

3. ترافیک از حساب‌های Google Ads غیرمتصل

اگر چند اکانت گوگل ادز دارید که به GA4 لینک نشده‌اند، ترافیک حاصل از آن‌ها با (not set) نمایش داده می‌شود. دلیل آن این است که GA4 نمی‌تواند کلیک‌ها را به ایونت ها نسبت دهد.

4. استفاده از UTM ناقص یا اشتباه در URLهای مقصد

در صورتی که لینک‌های مقصد را به صورت دستی تگ کرده‌اید ولی پارامترهای UTM ناقص یا نادرست باشند، مقدار (not set) نمایش داده می‌شود. این مشکل تنها محدود به Google Ads نیست و ممکن است در لینک‌های شبکه‌های اجتماعی، وبلاگ‌ها یا سایر منابع نیز رخ دهد.

برای جلوگیری از این مشکل از ابزارهای رسمی Google برای ساخت URLهای تگ‌شده استفاده کنید.

نمایش (not set) در دایمنشن‌های مختلف GA4

دایمنشن Session Source / Medium

در صورت نبود ایونت session_start، GA4 نمی‌تواند منبع یا چنل را تعیین کند. معمولاً این مشکل به دلیل انتخاب اشتباه نوع Trigger در Google Tag Manager رخ می‌دهد.

راه‌حل:
نوع Trigger را به «Initialization – All pages» تغییر دهید. این کار را از طریق تگ مربوط به GA4 در محیط Google Tag Manager انجام دهید.

اگر session source / medium به عنوان (not set) گزارش شود، ترافیک شما در گروه کانال‌های پیش‌فرض به عنوان “Unassigned” یا «اختصاص‌نیافته» دسته‌بندی خواهد شد.

دایمنشن Landing Page

اگر سشن شما ایونت page_view نداشته باشد، دایمنشن صفحه فرود مقدار (not set) خواهد داشت. این مورد ممکن است در کمپین‌هایی با لینک‌های ناقص یا در صفحات با اسکریپت‌های ناقص رخ دهد.

دایمنشن Content Group

اگر از این دایمنشن همراه با ایونت های خودکار مانند session_start یا first_visit استفاده کرده باشید، ممکن است مقدار (not set) را مشاهده کنید. دلیل این است که این ایونت ها پارامتر content_group را پشتیبانی نمی‌کنند.

همچنین اگر پارامتر content_group را ارسال کرده باشید ولی مقدار آن خالی باشد (مثلاً content_group: “”)، باز هم مقدار (not set) نمایش داده می‌شود.

دایمنشن Custom User ID

استفاده از User ID به عنوان یک دایمنشن سفارشی توصیه نمی‌شود. در این حالت، احتمال نمایش مقدار (not set) وجود دارد. گوگل پیشنهاد می‌کند از قابلیت رسمی User-ID استفاده کنید.

پارامترهای سفارشی (Custom Parameters)

برای ایونت هایی که پارامترهای سفارشی دارند، در ۲۴ ساعت اول ممکن است مقدار (not set) گزارش شود. پس از گذشت این بازه زمانی، داده‌های مورد انتظار نمایش داده می‌شوند.

اگر پارامترهای سفارشی در اولین ایونت ها (مانند session_start یا first_visit) حضور نداشته باشند، مقدار (not set) ثبت می‌شود.

اگر مدتی است که با گوگل آنالیتیکس ۴ (Google Analytics 4) کار می‌کنید، احتمالاً متوجه حضور مرموز عبارتی به نام (not set) در برخی از گزارش‌ها شده‌اید. در این مطلب، دقیقاً توضیح می‌دهیم که برای از بین بردن (not set) در آنالیتیکس ۴ چه باید کرد.

قبل از اینکه وارد جزئیات شویم، بهتر است چند موضوع درباره این موضوع را شفاف کنیم:

• در بعضی موارد، امکان برطرف کردن و حذف (not set) در گوگل آنالیتیکس ۴ وجود دارد.
• در برخی موقعیت‌ها، می‌توانید میزان رخداد این مشکل را کاهش دهید.
• اما در سایر موارد، باید این موضوع را پذیرفت تا زمانی که گوگل تغییرات یا به‌روزرسانی‌های لازم را در این زمینه اعمال کند.

قبل از اینکه وارد توضیحات فنی شویم، لازم است چند نکته مهم را در نظر داشته باشید.

دلایل نمایش Landing Page به صورت (not set) در GA4

تایم‌اوت سشن (Session Timeout)

یکی از دلایل اصلی نمایش (not set) در صفحه‌ی فرود، پایان یافتن خودکار سشن به دلیل عدم فعالیت کاربر است.

سناریوی رایج

• مدت زمان پیش‌فرض سشن در GA4، سی دقیقه است.
• کاربر سایت را در یک تب مرورگر باز کرده و برای مدتی (مثلاً صرف ناهار) از سیستم دور می‌شود.
• سشن پس از ۳۰ دقیقه بی‌تحرکی منقضی می‌شود.
• کاربر بدون رفرش یا باز کردن صفحه‌ی جدید، حرکتی انجام می‌دهد (مثلاً اسکرول می‌کند یا روی چیزی کلیک می‌کند).
• این رویداد جدید یک سشن تازه شروع می‌کند، اما چون رویداد page_view وجود ندارد، صفحه‌ی فرودی ثبت نمی‌شود.

نتیجه: سشن جدید بدون page_view آغاز شده و در نتیجه صفحه‌ی فرود به صورت (not set) نمایش داده می‌شود.

چطور این مشکل را کاهش دهیم؟

برای کاهش این مشکل می‌توانید مدت زمان پیش‌فرض سشن را افزایش دهید.

آموزش افزایش مدت زمان سشن در GA4

۱. وارد GA4 شوید.
۲. به مسیر زیر بروید:
Admin > Data Streams > انتخاب وب دیتا استریم > Configure Tag Settings > Show All > Adjust Session Timeout
۳. مدت زمان سشن را به ۴ ساعت یا حتی حداکثر (۷ ساعت و ۵۵ دقیقه) افزایش دهید و ذخیره کنید.

نکته: با افزایش مدت سشن، تعداد سشن‌های ثبت شده کاهش می‌یابد و میانگین مدت زمان سشن افزایش پیدا می‌کند. پیش از اعمال تغییرات این تاثیرات را در نظر بگیرید.

Measurement پروتکل در GA4

Measurement پروتکل یکی از روش‌هایی است که می‌توانید با استفاده از آن داده‌ها را به Google Analytics 4 (GA4) ارسال کنید. این پروتکل برای انتقال داده‌ها از سرور شما (مثلاً سیستم CRM) به GA4 طراحی شده است. اما هدف اصلی آن، غنی‌سازی اطلاعات جمع‌آوری‌شده از وب‌سایت است، نه شروع سشن های (Session) جدید یا ایجاد کاربران/بازدیدکنندگان جدید.

ارسال ایونت های تکمیلی با پروتکل Measurement

این یعنی اگر کاربری وارد وب‌سایت شما شده و یک سشن را آغاز کرده باشد، می‌توانید از سمت سرور خود، ایونت های بیشتری ارسال کرده و به همان سشن متصل کنید. این امکان تا ۷۲ ساعت پس از زمان ایونت اولیه در دسترس است.

یک نکته‌ی مهم درباره استفاده از پروتکل Measurement

با این حال، یک نکته‌ی مهم وجود دارد: رویدادهایی که از طریق پروتکل Measurement ارسال می‌شوند، به‌طور خودکار اطلاعات ثبت‌شده توسط کد رهگیری وب‌سایت را بازیابی نمی‌کنند. به عنوان مثال، اگر کاربری وارد صفحه‌ای خاص شود، GA4 به صورت خودکار پارامتری به نام page_location را ثبت می‌کند. اما اگر در همان لحظه از طریق پروتکل Measurement یک رویداد ارسال کنید، آن رویداد پارامترهایی مانند page_location یا سایر ابعاد (Dimensions) مرتبط با نشست را به ارث نمی‌برد.

تاثیر عدم ارسال اطلاعات کاربر

برای نمونه، اگر اطلاعات مربوط به مرورگر کاربر (user agent) را هنگام ارسال رویداد نفرستید، رویداد ارسالی فاقد اطلاعاتی مانند نوع دستگاه (Device Category) یا نسخه مرورگر خواهد بود. در این صورت، این ابعاد با مقدار (not set) در GA4 نمایش داده می‌شوند.

مشکل اصلی در حال حاضر این است که هیچ روش رسمی و مستندی وجود ندارد که اجازه دهد IP کاربر یا اطلاعات مرورگر (user agent) از طریق پروتکل Measurement به GA4 ارسال شود. در بخش‌های بعدی این مقاله، به این موضوع بیشتر خواهم پرداخت.

نتیجه‌گیری درباره تاثیر پروتکل Measurement

بنابراین، اگر در تنظیمات GA4 خود از پروتکل Measurement استفاده می‌کنید، احتمال زیادی وجود دارد که برخی از داده‌های ناقص یا مقدار (not set) در گزارش‌های شما، ناشی از همین موضوع باشد. در ادامه این مقاله به جزئیات بیشتری درباره سایر مشکلات احتمالی خواهم پرداخت.

از بین بردن not set در گزارش های سشن سورس مدیوم

یکی از مشکلات رایجی که در گزارش‌های Google Analytics 4 (به‌ویژه در بخش Traffic Acquisition) مشاهده می‌شود، ظاهر شدن مقدار (not set) در دایمنشن Session Source/Medium است. این مشکل باعث می‌شود ترافیک بخشی از کاربران در دسته‌بندی Unassigned قرار گیرد و تحلیل‌ رفتار کاربران دچار اختلال شود.

۱. بررسی پیاده‌سازی Measurement Protocol

اگر دولوپر هنگام ارسال Events از طریق Measurement Protocol مقدار session_id را به‌درستی تنظیم نکند، GA4 نمی‌تواند چنل ترافیک را شناسایی کند. این اتفاق به‌خصوص زمانی رخ می‌دهد که ایونت ها با تاخیر (تا ۷۲ ساعت قبل) ارسال شده و مقدار timestamp_micros اشتباه یا حذف شده باشد.

⚠️ اگر session_id به‌صورت تصادفی تولید شده باشد و با سشن واقعی در سایت هماهنگ نباشد، مقدار (not set) در گزارش‌ها ثبت خواهد شد.

۲. عدم وجود ایونت session_start

دایمنشن های مربوط به منابع ترافیکی مثل Session Source / Medium از ایونت session_start استخراج می‌شوند. اگر این ایونت به هر دلیلی در طول سشن ارسال نشود، مقدار (not set) جایگزین خواهد شد.

این مشکل معمولاً سرور ساید ترکینگ (Server-side Tagging) رخ می‌دهد، جایی که ممکن است session_start در مسیر ارسال داده به GA4 فیلتر شده باشد.

۳. Audience Triggers و تأثیر آن بر مقدار (not set)

ویژگی Audience Trigger در GA4 امکان ارسال خودکار ایونت هنگام ورود کاربر به یک دسته خاص را فراهم می‌کند. اما نکته مهم اینجاست که در برخی موارد، این ایونت به هیچ سشنی اختصاص داده نمی‌شود؛ در نتیجه GA4 نمی‌تواند منبع ترافیک را تشخیص دهد.

حتی در Audienceهای معمولی (غیرپیش‌بینی‌شده)، این مشکل گاهی رخ می‌دهد و فعلاً راه‌حلی برای آن وجود ندارد.

۴. مشکلات مربوط به پارامترهای UTM

اگر پارامترهای UTM که در لینک‌های تبلیغاتی یا شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنید اشتباه تنظیم شده باشند، مثل ساختار نادرست یا مقادیر خالی — GA4 نمی‌تواند آن‌ها را تحلیل کند و نتیجه آن (not set) خواهد بود.

🔍 پیشنهاد می‌شود لینک‌های تبلیغاتی خود را به‌طور کامل بازبینی کرده و از صحت مقادیر UTM مطمئن شوید.

۵. ترتیب اشتباه اجرای تگ ها در Google Tag Manager

یکی از خطاهای رایج در فروشگاه‌های آنلاین این است که تگ‌های مربوط به ایونت هایی مانند view_item یا purchase زودتر از Google Tag (پیکربندی GA4) اجرا می‌شوند. در چنین حالتی، داده‌ها بدون تنظیمات اولیه GA4 ارسال شده و به شکل (not set) در گزارش‌ها ثبت می‌شوند.

راهکار: از حالت پیش‌نمایش (Preview) در GTM استفاده کنید تا ترتیب اجرای تگ‌ها را بررسی و اصلاح نمایید.

۶. پیاده‌سازی ناقص Google Tag Manager سمت سرور

اگر از Server-side GTM استفاده می‌کنید اما برخی از تگ های GA4 را به درستی به سرور هدایت نکرده باشید، ترافیک شما بین چند دامنه مختلف تقسیم شده و اطلاعات منبع/رسانه ناقص خواهد بود.

مطمئن شوید که همه برچسب‌های GA4 شامل پارامتر server_container_url هستند و به درستی به دامنه سرور ارسال داده می‌شود.

رفع مشکل not set در گزارش های گوگل ادز

بررسی اتصال اکانت Google Ads به GA4

اگر حساب Google Ads شما به درستی به property مورد نظر در GA4 متصل نشده باشد، هیچ داده‌ای از آن منتقل نخواهد شد. مطمئن شوید که اتصال به درستی انجام شده. همچنین اگر شرکت یا برند شما چند اکانت گوگل ادز دارد، حتی عدم اتصال یکی از آن‌ها (که ترافیک به سایت ارسال می‌کند)، می‌تواند منجر به ثبت (not set) شود.

بررسی وضعیت Auto-tagging

قابلیت Auto-tagging به‌طور خودکار داده‌های Google Ads را به GA4 منتقل می‌کند. این ویژگی به شما امکان می‌دهد تا بفهمید کاربران بعد از کلیک روی تبلیغات دقیقاً چه کاری در سایت انجام داده‌اند. توصیه می‌شود همیشه این قابلیت را فعال نگه دارید.

بررسی منوآل تگینگ ها (Manual tagging)

در صورتی که از تگ‌گذاری دستی برای لینک مقصد استفاده می‌کنید، باید بسیار دقت داشته باشید؛ زیرا این روش احتمالا با خطای زیادی همراه است. اگر تگ‌گذاری را به‌درستی انجام نداده باشید، یا کلاً تگی تعریف نکرده باشید، در گزارش‌ها مقدار (not set) نمایش داده می‌شود.

بررسی تنظیمات Google Ads

اگر چند اکانت گوگل ادز را به GA4 متصل کرده‌اید اما در برخی از آن‌ها Auto-tagging غیرفعال است، باز هم با مشکل (not set) مواجه می‌شوید. حتی اگر در URL کاربران پارامتر gclid وجود داشته باشد، اما اتصال اکانت به درستی انجام نشده باشد، GA4 قادر به دریافت اطلاعات کمپین نخواهد بود.

رفع مشکل not set در گزارش صفحات

بررسی تعداد کاراکترهای آدرس صفحه

طبق بررسی‌ها، اگر آدرس صفحات وب‌سایت شما (شامل پروتکل https، پارامترهای کوئری و…) بیش از ۵۰۰ کاراکتر باشد، GA4 دیگر نمی‌تواند مقدار page_location را ثبت کند. این موضوع نه فقط روی گزارش‌های داخل GA4، بلکه روی داده‌های خروجی به BigQuery هم تأثیر می‌گذارد.

🔧 راه‌حل چیست؟
می‌توانید مقدار پارامتر page_location را به‌صورت دستی در تگ‌های GA4 (یا GTAG) بازنویسی کرده و نسخه‌ای کوتاه‌تر از URL را جایگزین کنید. به‌عنوان مثال، حذف پارامترهای غیرضروری از URL، همان‌طور که برخی متخصصان سئو انجام می‌دهند، یک راه‌حل عملی است.

بررسی تگ <title> در کد HTML صفحه

یکی از رایج‌ترین دلایل این مشکل، نبود تگ عنوان در ساختار HTML صفحه است. اگر وب‌سایت به‌خوبی نگهداری یا به‌روزرسانی نشده باشد، احتمال اینکه برخی صفحات فاقد تگ <title> باشند زیاد است.

چگونه بفهمیم کدام صفحات عنوان ندارند؟

برای شناسایی صفحات بدون عنوان، مراحل زیر را در GA4 دنبال کنید:

1. وارد بخش Reports > Engagement > Pages and screens شوید.
2. دو (dimension) زیر را تنظیم کنید:
   • Page title and screen class (یا: Page title and screen name) به‌عنوان بُعد اصلی
   • Page Path and Screen class به‌عنوان بُعد دوم

با این کار می‌توانید صفحاتی که عنوان ندارند را تشخیص دهید. پس از شناسایی این صفحات، با توسعه‌دهنده‌ی وب‌سایت همکاری کنید تا تگ <title> به درستی در آن‌ها اضافه شود.

بررسی بارگذاری زودهنگام GA4 نسبت به تگ عنوان

در برخی موارد نادر، ممکن است کد رهگیری GA4 در بالاترین بخش فایل HTML صفحه قرار گرفته باشد، در حالی‌که تگ <title> پایین‌تر در کد نوشته شده است. در این حالت، زمانی‌که GA4 بارگذاری می‌شود، هنوز عنوان صفحه در دسترس نیست، بنابراین در گزارش‌ها به‌صورت «(not set)» ظاهر می‌شود.

این سناریو خیلی رایج نیست، اما از نظر تئوریک ممکن است اتفاق بیفتد و به همین دلیل اشاره به آن ضروری است.

علت نمایش «(not set)» در بخش Language گوگل آنالیتیکس ۴ (GA4)

در گوگل آنالیتیکس ۴، مقدار Language معمولاً بر اساس تنظیمات مرورگر کاربر تعیین می‌شود. بنابراین در شرایط عادی، بیشتر کاربران با یک مقدار مشخص برای این پارامتر شناسایی می‌شوند. با این حال، گاهی ممکن است در گزارش‌های GA4 با مقدار «(not set)» در ستون Language مواجه شوید.

آیا باید نگران باشیم؟
بر اساس تجربیات موجود، معمولاً درصد این مقدار بسیار کم است و تأثیر قابل توجهی در تحلیل‌های شما نخواهد داشت. با این حال، اگر درصد «(not set)» در گزارش‌های شما بالاست، بهتر است دلایل آن را بررسی کنید.

دلایل رایج برای نمایش «(not set)» در Language

در ادامه، سه دلیل رایج برای بروز این وضعیت را مرور می‌کنیم:

۱. استفاده از Measurement Protocol بدون ارسال پارامتر زبان

اگر از Measurement Protocol برای ارسال ایونت ها به GA4 استفاده می‌کنید (مثلاً از طریق اسکریپت اختصاصی یا اتصال مستقیم سرور)، باید مطمئن شوید که پارامتر زبان کاربر (معمولاً با کلید ul یا language) همراه با هر ایونت ارسال می‌شود. در غیر این صورت، GA4 نمی‌تواند زبان کاربر را تشخیص دهد و مقدار «(not set)» را ثبت می‌کند.

۲. مرورگر یا افزونه‌هایی که اطلاعات زبان را مخفی می‌کنند

برخی از کاربران از مرورگرهایی استفاده می‌کنند که به دلایل حریم خصوصی، اطلاعات مربوط به زبان را تغییر می‌دهند یا پنهان می‌کنند. افزونه‌های امنیتی یا حریم خصوصی مانند uBlock Origin یا Privacy Badger نیز ممکن است باعث حذف این اطلاعات از درخواست‌ها شوند. در نتیجه، گوگل آنالیتیکس نمی‌تواند زبان کاربر را تشخیص دهد.

۳. سرورساید ترکینگ (Server-side Tagging) بدون ارسال ul

اگر از مدل برچسب‌گذاری سمت سرور (Server-side tagging) استفاده می‌کنید، احتمال دارد در فرآیند تنظیمات تگ‌ها، پارامتر ul (User Language) به درخواست ارسال نشود. در این صورت نیز GA4 نمی‌تواند مقدار زبان را شناسایی کند و نتیجه به‌صورت «(not set)» ثبت خواهد شد.

علت نماش not set در گزارش موقعیت جغرافیایی

اگر هنگام بررسی داده‌های جمعیت‌شناسی در Google Analytics 4 (GA4) با عباراتی مثل (not set) در بخش‌های مرتبط با مکان جغرافیایی (مثل شهر یا کشور) مواجه شده‌اید، تنها نیستید. این مشکل یکی از چالش‌های رایجی است که بسیاری از تحلیل‌گران داده در ایران و سایر کشورها تجربه کرده‌اند. در ادامه به دلایل اصلی این اتفاق و نکاتی برای درک بهتر آن می‌پردازیم.

مشکل از کجاست؟ نقش Measurement Protocol در گم شدن داده‌های جغرافیایی

یکی از رایج‌ترین دلایل دیده شدن (not set) در داده‌های مکان جغرافیایی، مربوط به استفاده از Measurement Protocol (MP) است. اگر ایونت ها را از طریق MP به GA4 ارسال می‌کنید، باید بدانید که:

• در MP امکان ارسال یا بازنویسی IP کاربر یا User Agent وجود ندارد.
• در نتیجه، اطلاعاتی مانند موقعیت جغرافیایی یا مرورگر کاربر هنگام ثبت ایونت، به GA4 منتقل نمی‌شود.

محدودیت‌های فعلی Measurement Protocol

در یکی از مکالمات رسمی با تیم گوگل، تأیید شده که در حال حاضر MP از بازنویسی IP یا User Agent پشتیبانی نمی‌کند. این یک محدودیت جدی محسوب می‌شود و باعث شده این پروتکل تنها در سناریوهای بسیار ساده قابل استفاده باشد.

البته توصیه می‌شود که این موضوع را از طریق فروم‌ها و منابع رسمی گوگل دنبال کنید. شاید در نسخه‌های بعدی، امکان ارسال IP یا مرورگر در MP فراهم شود. اما در مستندات رسمی GA4 هنوز هیچ اشاره‌ای به این امکان نشده است.

تأثیر ناشناس‌سازی IP بر دقت موقعیت جغرافیایی

یکی دیگر از دلایل نمایش (not set) در اطلاعات جغرافیایی، مربوط به فعال بودن IP anonymization به‌صورت پیش‌فرض در GA4 است.
این ویژگی باعث می‌شود رقم آخر آدرس IP کاربر به صفر تبدیل شود، که همین موضوع دقت شناسایی مکان کاربر را کاهش می‌دهد.
به‌طور کلی، گوگل هنوز می‌تواند کشور کاربر را تشخیص دهد، اما جزئیات دقیق‌تر مانند استان یا شهر ممکن است ثبت نشود.

تغییر یا حذف IP در پیاده‌سازی سمت سرور (Server-side Tagging)

اگر از Server-side Tagging (SGTM) استفاده می‌کنید، باید بدانید که این سیستم می‌تواند:

• IP کاربر را حذف کند
• یا آن را به مقدار ثابتی مثل 0.0.0.0 بازنویسی کند

در چنین شرایطی، به‌طور طبیعی اطلاعات موقعیت جغرافیایی در GA4 ثبت نخواهد شد.

نقش ابزارهایی مثل VPN و پراکسی در نمایش (not set)

در نهایت، نباید از نقش کاربران در این موضوع غافل شد. بسیاری از بازدیدکنندگان سایت‌ها از VPN، پراکسی یا ابزارهای مخفی‌سازی IP استفاده می‌کنند. این ابزارها باعث می‌شوند IP واقعی کاربر قابل شناسایی نباشد و در نتیجه، Google Analytics نتواند محل دقیق کاربر را تشخیص دهد.

نتیجه؟ بله، مجدداً با (not set) مواجه خواهید شد.

در دنیای دیجیتال امروز، داده‌ها نقش کلیدی در تحلیل رفتار کاربران، بازاریابی هدفمند و بهبود تجربه‌ی کاربری ایفا می‌کنند. اما هم‌زمان با رشد نگرانی‌ها درباره حریم خصوصی، دولت‌ها در سراسر جهان قوانین سخت‌گیرانه‌تری در حوزه‌ی حفاظت از داده‌ها وضع کرده‌اند. در این میان، مفهومی به نام Consent Mode یا «حالت رضایت» به‌عنوان راهکاری برای ایجاد تعادل بین نیاز به داده و احترام به حقوق کاربران ظهور کرده است.

Consent Mode دقیقاً چیست؟

Consent Mode یک چارچوب فنی است که به وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها اجازه می‌دهد شیوه‌ی جمع‌آوری داده‌ها را بر اساس رضایت کاربران تنظیم کنند. به‌بیان ساده‌تر، این فناوری به‌عنوان یک پل ارتباطی بین ابزارهای ردیابی و ترجیحات کاربران در زمینه‌ی حریم خصوصی عمل می‌کند.

وقتی کاربر با بنر مربوط به کوکی‌ها در یک وب‌سایت روبه‌رو می‌شود و تصمیم می‌گیرد که آیا کوکی‌ها را بپذیرد، رد کند یا تنظیمات دلخواهش را اعمال کند، Consent Mode مطابق با انتخاب کاربر، رفتار ابزارهایی مانند گوگل آنالیتیکس یا اسکریپت‌های تبلیغاتی را تنظیم می‌کند.

مثال عملی از عملکرد Consent Mode

فرض کنید کاربر با بنر کوکی‌ها مواجه می‌شود و یکی از گزینه‌های زیر را انتخاب می‌کند:

• پذیرش کامل: داده‌ها به‌طور کامل جمع‌آوری و پردازش می‌شوند.
• رد کامل: هیچ اطلاعات قابل‌شناسایی‌ای از کاربر ذخیره نمی‌شود، اما داده‌های کلی و مدل‌سازی‌شده ممکن است همچنان قابل استفاده باشند.
• تنظیمات سفارشی: کاربر می‌تواند، برای مثال، با استفاده از ابزارهایی مانند Cookiebot، اجازه دهد فقط داده‌های آماری جمع‌آوری شود و از تبلیغات شخصی‌سازی‌شده صرف‌نظر کند.

چنین تنظیماتی به سایت‌ها کمک می‌کند در عین رعایت قوانین حریم خصوصی، همچنان بتوانند اطلاعات مفیدی درباره رفتار کلی کاربران کسب کنند.

چرا Consent Mode برای سایت‌های ایرانی هم مهم است؟

هرچند ممکن است در حال حاضر در ایران قوانین سختگیرانه‌ی حفاظت از داده‌ها مانند GDPR در اروپا اعمال نشود، اما رعایت استانداردهای جهانی در این حوزه، به‌خصوص برای کسب‌وکارهایی که با کاربران خارج از کشور سروکار دارند، یک الزام حرفه‌ای محسوب می‌شود. علاوه بر این، این رویکرد می‌تواند حس اعتماد بیشتری در کاربران داخلی ایجاد کند؛ به‌ویژه در شرایطی که نگرانی‌ها درباره سوء‌استفاده از اطلاعات شخصی رو به افزایش است.

حالت رضایت پیشرفته (Advanced Consent Mode) چیست؟

حالت رضایت پیشرفته یا همان Consent Mode نسخه ۲، نسخه به‌روزرسانی‌شده‌ای از ابزار مدیریت رضایت کاربران گوگل است که به کسب‌وکارها امکان می‌دهد کنترل دقیق‌تری بر نحوه استفاده از داده‌های کاربران داشته باشند.

نسخه اولیه چه ویژگی‌هایی داشت؟

در نسخه اول این ابزار (v1)، تمرکز اصلی روی دو پارامتر کلیدی بود:

• analytics_storage: مربوط به ذخیره‌سازی داده‌های تحلیلی (مثل کوکی‌های Google Analytics)
• ad_storage: مربوط به ذخیره‌سازی داده‌های تبلیغاتی (مثل کوکی‌های Google Ads)

این نسخه به کسب‌وکارها اجازه می‌داد مشخص کنند که آیا مجاز به استفاده از کوکی‌های تحلیلی و تبلیغاتی هستند یا نه.

چه چیزهایی در نسخه دوم (v2) تغییر کرده است؟

در نسخه دوم، دو پارامتر جدید به ابزار اضافه شده‌اند که سطح کنترل و تطبیق با قوانین حریم خصوصی مناطق مختلف را بالاتر می‌برد:

• ad_user_data: مشخص می‌کند که آیا داده‌های شخصی کاربران می‌توانند به گوگل ارسال شوند یا خیر، آن هم صرفاً برای اهداف تبلیغاتی.
• ad_personalization: تعیین می‌کند که آیا این داده‌ها می‌توانند برای نمایش تبلیغات شخصی‌سازی‌شده مورد استفاده قرار گیرند یا نه.

چرا این موضوع برای کسب‌وکارها مهم است؟

با توجه به افزایش قوانین حریم خصوصی مانند GDPR در اروپا یا حتی قوانین محلی‌تری که احتمال دارد در کشورهای مختلف از جمله ایران مطرح شوند، کسب‌وکارها باید بتوانند دقیقاً مشخص کنند که با چه نوع داده‌هایی و به چه نحوی رفتار می‌کنند.

استفاده از حالت رضایت پیشرفته به برندها کمک می‌کند تا هم قوانین را رعایت کنند و هم تبلیغات مؤثرتری ارائه دهند—بدون اینکه حریم خصوصی کاربران به خطر بیفتد.

جدول زمانی و سیر تحول Consent Mode

با افزایش فشارهای قانونی و مقرراتی در زمینه حفظ حریم خصوصی داده‌های کاربران، ابزار Consent Mode به یک ضرورت برای کسب‌وکارهای آنلاین تبدیل شد.

در ادامه، روند شکل‌گیری و توسعه این ابزار را مرور می‌کنیم:

📅 ۲۵ مه ۲۰۱۸ – اجرای مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها (GDPR) در اتحادیه اروپا

قانون GDPR از این تاریخ به اجرا درآمد و شرکت‌ها را ملزم کرد تا پیش از جمع‌آوری یا پردازش اطلاعات شخصی کاربران، رضایت صریح آن‌ها را دریافت کنند. این قانون نقطه آغاز نگاه سخت‌گیرانه‌تر به حریم خصوصی در فضای دیجیتال بود.

📅 ۳ سپتامبر ۲۰۲۰ – معرفی ابزار Consent Mode توسط گوگل

گوگل از ابزار Consent Mode رونمایی کرد. این ابزار به وب‌سایت‌ها امکان می‌دهد تا رفتار تگ‌های ردیابی گوگل را بر اساس نوع رضایت کاربر تنظیم کنند. به این معنا که اگر کاربر با ذخیره‌سازی داده‌ها موافقت نکرده باشد، تگ‌ها به‌صورت محدود و مطابق با قوانین اجرا می‌شوند.

📅 ۲ مه ۲۰۲۳ – تصویب قانون بازاریابی دیجیتال (DMA)

قانون جدیدی در اروپا به نام Digital Marketing Act (DMA) تصویب شد که با هدف ایجاد رقابت عادلانه در بازار دیجیتال و حفاظت از حقوق کاربران تدوین شده است. این قانون، شرکت‌های بزرگ فناوری مثل گوگل (Alphabet)، آمازون، اپل، بایت‌دنس، متا و مایکروسافت را هدف قرار داده که تأثیر قابل‌توجهی بر رفتار کاربران در پلتفرم‌های آنلاین دارند.

📅 نوامبر ۲۰۲۳ – انتشار نسخه دوم Consent Mode توسط گوگل

گوگل نسخه جدیدی از ابزار خود را معرفی کرد که با عنوان Consent Mode v2 شناخته می‌شود. این نسخه به‌گونه‌ای طراحی شده که تطبیق‌پذیری بیشتری با الزامات قانونی در مناطق مختلف جهان داشته باشد و به کسب‌وکارها کمک کند تا راحت‌تر با مقررات هماهنگ شوند.

📅 ۶ مارس ۲۰۲۴ – اجباری شدن نسخه دوم در کشورهای اروپایی و بریتانیا

از این تاریخ، استفاده از Consent Mode v2 برای تمامی وب‌سایت‌هایی که از خدمات گوگل استفاده می‌کنند، در منطقه اقتصادی اروپا (EEA) و بریتانیا الزامی شد.

📅 ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴ – اضافه شدن سوئیس به لیست کشورهای مشمول

از پایان ژوئیه ۲۰۲۴، اجرای اجباری نسخه دوم Consent Mode در کشور سوئیس نیز آغاز شد.

🔮 آینده نزدیک – گسترش به سایر کشورها از جمله آمریکا

بر اساس روند موجود، انتظار می‌رود این الزامات به‌زودی به کشورهای دیگری از جمله ایالات متحده آمریکا نیز تعمیم پیدا کند.

چرا «حالت رضایت کاربر» (Consent Mode) ایجاد شد؟

با افزایش سخت‌گیری قوانین حریم خصوصی در سطح جهانی، شرکت‌ها به راهکاری نیاز داشتند که هم بتوانند اطلاعات مفیدی از رفتار کاربران جمع‌آوری کنند و هم الزامات قانونی را رعایت کنند. در همین راستا، حالت رضایت کاربر یا Consent Mode طراحی شد تا این تعادل حساس را برقرار کند.

۱. قوانین سخت‌گیرانه‌تر حریم خصوصی

قوانینی مانند GDPR (قانون حفاظت از داده‌های اتحادیه اروپا) و CCPA (قانون حریم خصوصی مصرف‌کننده در کالیفرنیا) به وب‌سایت‌ها الزام می‌کنند که پیش از ردیابی کاربران، از آن‌ها رضایت بگیرند. دیگر دوران نصب کوکی‌ها بدون اطلاع کاربر تمام شده است.

۲. آگاهی روزافزون کاربران

کاربران حالا بیش از گذشته نسبت به جمع‌آوری و استفاده از داده‌هایشان حساس شده‌اند. در ایران هم، با افزایش استفاده از ابزارهای ضد ردیابی و افزونه‌های مرورگر، این موضوع به دغدغه‌ای جدی تبدیل شده است. بنابراین برندها مجبورند شفاف‌تر و مسئولانه‌تر عمل کنند.

۳. آمادگی برای دنیای بدون کوکی

با محدود شدن استفاده از کوکی‌های شخص ثالث، شرکت‌ها باید به دنبال روش‌های جایگزین برای تحلیل رفتار کاربران باشند. حالت رضایت کاربر این امکان را فراهم می‌کند تا بدون نیاز به ردیابی مستقیم و مزاحم، اطلاعات کلیدی به‌دست بیاید.

۴. حفظ امکان تحلیل رفتار کاربر حتی بدون رضایت

یکی از ویژگی‌های مهم Consent Mode این است که حتی اگر کاربر با ردیابی موافقت نکند، سیستم می‌تواند با استفاده از داده‌های مدل‌سازی‌شده یا ناشناس، همچنان دید کلی از عملکرد کمپین‌ها ارائه دهد. این یعنی کسب‌وکارها دچار «کور شدن داده‌ای» نمی‌شوند.

نحوه عملکرد “Consent Mode” (حالت رضایت)

“حالت رضایت” یا Consent Mode با استفاده از پارامترهای رضایت، مشخص می‌کند که چه نوع داده‌هایی مجاز به ذخیره‌سازی هستند. تعداد و نام این پارامترها ممکن است بسته به پلتفرمی که این حالت روی آن استفاده می‌شود، متفاوت باشد.

مقدار پیش‌فرض رضایت کاربر: عدم تأیید

زمانی که کاربر برای اولین‌بار وارد وب‌سایت می‌شود، به‌صورت پیش‌فرض تمامی پارامترهای رضایت روی گزینه «رد شده» (denied) تنظیم می‌شوند. اگر کاربر از طریق بنر رضایت‌گیری سایت، اجازه دسترسی بدهد، این مقادیر به حالت «تأیید شده» (granted) تغییر می‌کنند.

رفتار تگ‌های رهگیری در صورت دریافت یا عدم دریافت رضایت

در صورتی که کاربر رضایت کامل بدهد، تگ‌های رهگیری مانند حالت عادی خود عمل می‌کنند و اطلاعات را ذخیره یا منتقل می‌کنند. اما اگر کاربر رضایت ندهد، رفتار این تگ‌ها به صورت زیر تغییر می‌کند:

• به جای استفاده از کوکی‌های شخص ثالث (third-party cookies)، پلتفرم از سیگنال‌های ناشناس (anonymous pings) استفاده می‌کند تا میزان بازدید و ترافیک را به‌صورت تقریبی تخمین بزند.
• به جای ذخیره‌سازی داده‌های دقیق، از مدل‌سازی تبدیل (conversion modeling) استفاده می‌شود تا روندهای رفتاری کاربران را بدون نقض قوانین حریم خصوصی بررسی کند.

توازن بین حریم خصوصی و تحلیل داده

این روش به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا در عین پایبندی به قوانین حریم خصوصی (مانند GDPR)، همچنان بتوانند از ابزارهای تحلیلی و بازاریابی خود—البته به‌صورت محدودتر—استفاده کنند. به بیان ساده، کارایی ابزارهای دیجیتال حفظ می‌شود بدون آنکه حریم خصوصی کاربران قربانی شود.

مزایای کلیدی استفاده از حالت رضایت (Consent Mode)

استفاده از حالت رضایت در وب‌سایت‌ها، مزایای قابل توجهی برای کسب‌وکارهای آنلاین به همراه دارد. در ادامه، به مهم‌ترین دلایلی که صاحبان سایت‌ها باید این قابلیت را جدی بگیرند، می‌پردازیم:

۱. تطابق با قوانین حفظ حریم خصوصی

با تنظیم جمع‌آوری داده‌ها بر اساس رضایت کاربران، وب‌سایت‌ها می‌توانند از جریمه‌ها و مشکلات قانونی ناشی از نقض قوانین بین‌المللی مانند GDPR (اروپا)، CCPA (کالیفرنیا) و مقررات مشابه دیگر در امان بمانند. این یعنی خیال راحت از بابت چالش‌های حقوقی احتمالی در آینده راحت خواهد بود.

۲. افزایش اعتماد کاربران

امروزه کاربران نسبت به حفظ حریم خصوصی‌شان حساس‌تر شده‌اند. وب‌سایت‌هایی که شفاف عمل می‌کنند و به انتخاب کاربر احترام می‌گذارند، به‌مرور زمان اعتماد بیشتری جلب می‌کنند. این اعتماد می‌تواند به افزایش ماندگاری کاربر در سایت و تعامل بیشتر با محتوا منجر شود.

۳. حفظ بخشی از داده‌های تحلیلی

در شرایطی که کاربر رضایت خود را برای استفاده از کوکی‌ها اعلام نمی‌کند، هنوز هم امکان جمع‌آوری داده‌های ناشناس و غیرقابل شناسایی وجود دارد. این داده‌ها به وب‌سایت‌ها کمک می‌کنند تا بدون نقض حریم خصوصی، بتوانند عملکرد سایت را تحلیل و بهبود دهند.

۴. آماده‌سازی برای آینده‌ای بدون کوکی‌های شخص ثالث

با توجه به اینکه مرورگرها به‌تدریج در حال محدود کردن کوکی‌های شخص ثالث هستند و قوانین حریم خصوصی نیز سخت‌گیرانه‌تر می‌شوند، استفاده از حالت رضایت به‌عنوان یک راهکار پایدار و آینده‌نگرانه مطرح است. این مدل، به کسب‌وکارها کمک می‌کند که همچنان داده‌های ضروری خود را برای تبلیغات و تحلیل رفتار کاربران جمع‌آوری کنند، بدون آنکه وارد حریم خصوصی کاربران شوند.

انواع حالت رضایت (Consent Mode)

حالت رضایت (Consent Mode) بسته به پلتفرمی که در آن استفاده می‌شود، کمی تفاوت دارد. در حال حاضر، دو نوع اصلی از این قابلیت وجود دارد:

حالت رضایت گوگل (Google Consent Mode)

این نسخه که توسط گوگل توسعه داده شده، امکاناتی نظیر ارسال داده بدون استفاده از کوکی (cookieless pings) و تبدیل‌های مدل‌سازی‌شده (modeled conversions) را پشتیبانی می‌کند. این حالت با ابزارهای متنوعی از جمله Google Analytics، Google Ads، Google Tag Manager و همچنین Floodlight همخوانی دارد.

برای مثال، اگر وب‌سایتی از Google Analytics استفاده کند و کاربر اجازه ذخیره کوکی‌ها را ندهد، این حالت کمک می‌کند تا همچنان اطلاعاتی پایه‌ای از رفتار کاربر دریافت شود، بدون نقض حریم خصوصی او.

حالت رضایت مایکروسافت (Microsoft Consent Mode)

مایکروسافت نیز نسخه‌ای از Consent Mode را برای پلتفرم تبلیغاتی خود – که پیش‌تر با نام Bing Ads شناخته می‌شد و اکنون Microsoft Advertising نام دارد – ارائه داده است. این نسخه، مشابه با مدل گوگل، به ترجیحات کاربران در زمینه حریم خصوصی احترام می‌گذارد و در چارچوب استانداردهای جدید تبلیغات مبتنی بر رضایت کاربر عمل می‌کند.

استفاده از این حالت در وب‌سایت‌هایی که از تبلیغات مایکروسافت بهره می‌برند، به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد تا عملکرد تبلیغات را بدون زیر پا گذاشتن تنظیمات حریم خصوصی کاربران، پایش و تحلیل کنند.

چگونه «Consent Mode» را فعال کنیم؟

روش بهینه برای پیاده‌سازی Consent Mode (حالت رضایت کاربران) بستگی به زیرساخت وب‌سایت شما دارد. در ادامه، رایج‌ترین و مطمئن‌ترین روش‌های اجرای این قابلیت را مرور می‌کنیم.

۱. استفاده از پلتفرم مدیریت رضایت کاربران (CMP)

ساده‌ترین و قابل اعتمادترین روش برای فعال‌سازی Consent Mode، استفاده از یک CMP تأییدشده توسط گوگل است؛ برای مثال پلتفرمی مانند Cookiebot که به‌صورت پیش‌فرض از این قابلیت پشتیبانی می‌کند.

💡 قبل از هر چیز بررسی کنید که CMP مورد استفاده‌ی شما در لیست تأییدشده‌های گوگل باشد.

این ابزارها تمامی مراحل مدیریت رضایت کاربران را پوشش می‌دهند—از طراحی بنر اطلاع‌رسانی گرفته تا ثبت و ذخیره‌ی رضایت کاربران—و به‌صورت خودکار سیگنال‌های رضایت را به سیستم ارسال می‌کنند. به این ترتیب، هم در وقت صرفه‌جویی می‌کنید و هم احتمال خطا یا تنظیمات اشتباه به حداقل می‌رسد.

۲. پیاده‌سازی دستی از طریق Google Tag Manager یا gtag.js

اگر از CMP استفاده نمی‌کنید، امکان اجرای دستی Consent Mode نیز وجود دارد. برای این کار می‌توانید از گوگل تگ منیجر یا اسکریپت gtag.js بهره بگیرید.

در این روش، شما باید ابتدا تنظیمات پیش‌فرض رضایت را مشخص کنید، سپس براساس انتخاب کاربران آن‌ها را به‌روزرسانی کرده و نهایتاً رفتار تگ‌های خود را بر اساس این انتخاب‌ها تنظیم نمایید.

این مدل پیاده‌سازی، آزادی و کنترل کامل در اختیارتان می‌گذارد؛ اما از سوی دیگر نیازمند دانش فنی بیشتر است و در صورت اجرای نادرست، می‌تواند به خطاهای عملکردی منجر شود.