افزایش ترافیک دایرکت (Direct) در آنالیتیکس ۴ [علت و روش اصلاح]

عبارات منظم (Regular Expressions یا Regex) ابزاری قدرتمند برای تحلیل داده‌ها در گوگل آنالیتیکس ۴ (GA4) و گوگل تگ منیجر (GTM) هستند. این ابزار به شما امکان می‌دهد الگوهای پیچیده‌ای را در داده‌ها شناسایی کرده و گزارش‌های دقیق‌تر و پیشرفته‌تری ایجاد کنید. در این مقاله، به بررسی کاربردهای عملی Regex در آنالیتیکس 4 و GTM می‌پردازیم و نکات کلیدی برای استفاده بهینه از آن‌ها را ارائه می‌دهیم.

عبارات منظم در GA4 چیست؟

عبارات منظم مجموعه‌ای از کاراکترها و متاکاراکترها هستند که برای تطبیق الگوها در رشته‌های متنی استفاده می‌شوند. در GA4، از موتور Regex جاوااسکریپت استفاده می‌شود که به شما امکان می‌دهد داده‌ها را با دقت بیشتری فیلتر کنید. به عنوان مثال، Regex می‌تواند برای شناسایی الگوهای خاص در URLها، دسته‌بندی محتوا یا فیلتر کردن ترافیک ارجاعی (Referral Traffic) به کار رود.

تفاوت تطبیق کامل و تطبیق جزئی

• تطبیق کامل (Fully Matched Regex): در GA4، به طور پیش‌فرض از تطبیق کامل استفاده می‌شود، یعنی Regex باید کل رشته را مطابقت دهد. برای مثال، عبارت /shop/ فقط با رشته‌ای که دقیقاً /shop/ باشد مطابقت می‌کند.
• تطبیق جزئی (Partially Matched Regex): برای تطبیق جزئی، باید از متاکاراکترهایی مانند .* استفاده کنید. مثلاً /shop/.* با هر URL که شامل /shop/ باشد مطابقت خواهد داشت.

اجزای عبارات منظم (Regex) در GA4: کاراکترها و متاکاراکترها

عبارات منظم (Regular Expressions یا Regex) در گوگل آنالیتیکس ۴ (GA4) از دو جزء اصلی تشکیل شده‌اند: کاراکترها و متاکاراکترها. درک این اجزا برای استفاده بهینه از Regex در تحلیل داده‌ها و بهینه‌سازی وب‌سایت ضروری است.

کاراکترها در Regex

کاراکترها شامل حروف، اعداد و نمادهایی هستند که به صورت مستقیم برای تطبیق الگوها در رشته‌های متنی استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، عبارت /shop/ از کاراکترهای s, h, o, و p تشکیل شده که برای شناسایی دقیق مسیرهای وب‌سایت استفاده می‌شود. این کاراکترها به شما امکان می‌دهند الگوهای خاصی را در URLها یا داده‌های دیگر ردیابی کنید.

متاکاراکترها در Regex

متاکاراکترها کاراکترهایی با معانی خاص هستند که رفتار تطبیق را کنترل می‌کنند. این کاراکترها به شما قدرت انعطاف‌پذیری بیشتری در تعریف الگوها می‌دهند. برخی از متاکاراکترهای رایج عبارتند از:

• ^: نشان‌دهنده شروع یک رشته (مثلاً ^/blog برای صفحاتی که با /blog شروع می‌شوند).
• $: نشان‌دهنده پایان یک رشته.
• .: نماینده هر کاراکتر به جز خط جدید.
• *: نشان‌دهنده صفر یا بیشتر از الگوی قبلی.
• +: نشان‌دهنده یک یا بیشتر از الگوی قبلی.
• ?: نشان‌دهنده صفر یا یک بار از الگوی قبلی.
• |: ایجاد شرط OR منطقی (مثلاً His|Her با His یا Her مطابقت دارد).
• []: تطبیق یک کاراکتر از مجموعه مشخص (مثلاً [a-z] برای حروف کوچک).

متا کاراکترهایی که در GA4 پشتیبانی نمی‌شوند (و باید از آن‌ها پرهیز کنید)

اگر در حال ساخت Regex برای Google Analytics 4 هستید، باید بدانید که GA4 از موتور RE2 استفاده می‌کند؛ این یعنی برخی از متا کاراکترهایی که در دیگر موتورهای Regex مثل PCRE یا JavaScript رایج هستند، در GA4 پشتیبانی نمی‌شوند.

در ادامه لیستی از متا کاراکترهای غیرمجاز در GA4 را می‌بینید:

لیست کاراکترهای ناسازگار با GA4:

1. / (اسلش)
   معمولاً برای مشخص کردن شروع و پایان Regex استفاده می‌شود، اما در GA4 مجاز نیست.
2. ! (علامت تعجب)
   برای تعریف حالت “NOT” منطقی به‌کار می‌رود، اما در GA4 پشتیبانی نمی‌شود.
3. \n
   بررسی ورود به خط جدید (New Line).
4. \r
   بررسی Carriage Return.
5. \t
   بررسی کاراکتر تب (Tab).
6. \s
   بررسی فضای خالی (Space).
7. \S
   بررسی کاراکتری که فضای خالی نیست.
8. \d
   بررسی عدد (Digit).
9. \D
   بررسی کاراکری که عدد نیست.
10. \w
    بررسی کاراکترهای متنی (Word Character) – در اینجا اشاره شده که به اشتباه برای CR استفاده شده است.
11. \W
    بررسی کاراکترهایی که جزو کلمات نیستند.

اصول مهم برای ساخت Regex در GA4

1. از نماد “|” (پایپ) با دقت استفاده کنید
   این نماد برای “یا” کردن عبارات است. استفاده نادرست می‌تواند باعث نتایج اشتباه شود.
2. در مواقع نامطمئن از .* استفاده کنید
   این علامت نشان‌دهنده هر کاراکتر با هر تعداد تکرار است و در شرایطی که الگوی دقیق مشخص نیست، مفید است.
3. از فاصله (Space) در Regex پرهیز کنید
   فاصله‌ها به‌عنوان یک کاراکتر در نظر گرفته می‌شوند و می‌توانند الگو را به هم بزنند.
4. Regex در GA4 نسبت به حروف بزرگ و کوچک حساس است (Case-sensitive)
   یعنی Page با page متفاوت خواهد بود.
5. GA4 از Regex تا ۲۵۶ کاراکتر پشتیبانی می‌کند
   اگر عبارت شما طولانی‌تر از این مقدار باشد، باید آن را ساده‌سازی کنید.
6. در صورت استفاده از Regex در تگ‌های سفارشی جاوااسکریپت، از کامنت‌گذاری استفاده کنید
   این کار به خوانایی کد کمک زیادی می‌کند.
7. Regex‌هایی که با هیچ الگوی مشخصی مطابقت ندارند نسازید
   هدف از Regex شناسایی الگوهاست، نه ایجاد سردرگمی.
8. Regexهایی که می‌سازید باید با محدودیت‌های نحوی RE2 سازگار باشند
   GA4 از موتور RE2 استفاده می‌کند که نسبت به موتورهای دیگر مثل PCRE محدودیت‌های خاص خود را دارد.
9. از ساخت دستی Regex پرهیز کنید
   به‌جای آن، از ابزارهای سازنده یا منابع معتبر استفاده کنید.
10. همیشه Regex خود را در محیط GA4 تست کنید
    تا مطمئن شوید که خروجی دقیقی دارد و داده اشتباهی را فیلتر نمی‌کند.
11. از گزینه‌های فیلتر داخلی GA4 استفاده کنید
    این گزینه‌ها می‌توانند جایگزین مناسبی برای Regexهای پیچیده باشند و کار را ساده‌تر کنند.

کاربردهای عملی رجکس در آنالیتیکس 4

ردیابی سرچ سایت بدون پارامتر در GA4 (با کمک Regex)

یکی از قابلیت‌های کاربردی در Google Analytics 4، ردیابی خودکار سرچ کاربران در سایت است. این قابلیت زمانی فعال می‌شود که گزینه‌ی Enhanced Measurement را در تنظیمات GA4 روشن کرده باشید.

اما در بعضی سایت‌ها، شرایط به گونه‌ای است که این قابلیت به‌صورت پیش‌فرض کار نمی‌کند…

وقتی URL سرچ، پارامتر ندارد!

در بسیاری از وب‌سایت‌ها، عبارت سرچ‌شده در آدرس صفحه (URL) به‌صورت پارامتر (مثل ?s= یا ?q=) ظاهر می‌شود. GA4 به‌طور خودکار این نوع URLها را تشخیص می‌دهد و سرچ کاربر را ردیابی می‌کند.

اما اگر آدرس سرچ شما به شکل زیر باشد:

https://www.test.com/search/a+b

و نه به شکل مرسوم زیر:

https://www.test.com/?s=a+b

در این صورت، GA4 نمی‌تواند به‌طور پیش‌فرض سرچ را شناسایی کند.

راه‌حل: استفاده از Google Tag Manager و Regex

برای این نوع آدرس‌ها، باید از Google Tag Manager (GTM) استفاده کنید و ردیابی سرچ را به‌صورت دستی تنظیم کنید. در این مسیر، Regex به کمک شما می‌آید.

مراحل تنظیم ردیابی سرچ بدون پارامتر:

1. وارد محیط GTM شوید.
2. یک Trigger از نوع Page View بسازید.
3. در بخش شرط Trigger، از Regex استفاده کنید تا URLهایی مثل /search/ شناسایی شوند.
4. یک متغیر سفارشی (Custom Variable) بسازید تا عبارت سرچ‌شده را از مسیر URL استخراج کند.
5. با استفاده از این متغیر، یک Event در GA4 ارسال کنید که نشان‌دهنده‌ی یک سرچ باشد.

⚠️ نکته مهم: نوشتن Regex به‌درستی در این مرحله بسیار حیاتی است، چون در غیر این‌صورت داده‌های اشتباهی ثبت می‌شود.

تنظیمات Referral Exclusion در GA4 با استفاده از Regex

یکی از امکانات کاربردی در Google Analytics 4 این است که شما می‌توانید تعیین کنید چه منابعی به عنوان unwanted referrals شناسایی نشوند.

این قابلیت به شما کمک می‌کند ترافیک‌های ارجاعی ناخواسته (مثل دامنه‌ی سایت خودتان یا درگاه پرداختی مانند PayPal) را از گزارش‌ها حذف کنید و از تحریف داده‌ها جلوگیری نمایید.

وقتی در حال تنظیم List unwanted referrals هستید، می‌توانید از Regular Expressions (Regex) استفاده کنید تا کنترل دقیق‌تری روی دامنه‌هایی که باید نادیده گرفته شوند داشته باشید.

به‌عنوان مثال، ممکن است بخواهید فقط ورودی که از زیر دامنه‌های خاصی از شاپرک یا سایر پلتفرم های پرداخت می‌آیند، از گزارش‌ها حذف شوند.

چگونه این تنظیمات را در GA4 اعمال کنیم؟

1. وارد محیط Admin در GA4 شوید.
2. به بخش Data Streams بروید و Property مورد نظر را انتخاب کنید.
3. در قسمت تنظیمات، به سراغ List unwanted referrals بروید.
4. روی دکمه افزودن شرط (Add condition) کلیک کنید.
5. از لیست Match Type، گزینه‌ای مثل Referral domain matches RegEx را انتخاب کنید.
6. الگوی مورد نظر خود را با استفاده از Regex وارد نمایید.

مثال:
برای حذف دامنه‌هایی که شامل کلمه‌ی shaparak باشند:
.*shaparak.*

با این روش، تمامی آدرس‌هایی که حاوی shaparak باشند (در هر جای دامنه) از گزارش‌ها حذف خواهند شد.

استفاده از Regex در فیلترهای گزارش Exploration در GA4

یکی از امکانات بسیار قدرتمند در Google Analytics 4، استفاده از گزارش‌های Exploration است که به شما امکان تحلیل دقیق‌تر و تعاملی‌تر از داده‌ها را می‌دهد.

یکی از قابلیت‌هایی که در این نوع گزارش‌ها وجود دارد، امکان فیلتر کردن داده‌ها با استفاده از Regular Expressions (Regex) است.

کجا می‌توان از Regex در گزارش Exploration استفاده کرد؟

در زمان ساخت گزارش در بخش Exploration، هنگامی که می‌خواهید فیلتری برای دایمنشن ها اعمال کنید (مثلاً Event Name یا Page Title)، در قسمت match type گزینه‌هایی مانند زیر را خواهید دید:

• matches regex : برای زمانی که داده دقیقاً با الگوی Regex مطابقت داشته باشد.
• does not match regex : برای زمانی که داده با الگوی Regex مطابقت نداشته باشد.

استفاده از Regex برای تعریف Content Group

برای ساخت Content Group در GA4، باید مشخص کنید کدام صفحات عضو آن گروه هستند. بهترین راه برای شناسایی صفحات مرتبط، استفاده از Regular Expressions (Regex) است.

فرض کنید می‌خواهید تمام صفحاتی که مربوط به موضوع «Attribution Modelling» هستند را شناسایی کنید.
می‌توانید از این الگوی Regex استفاده کنید:
attribution|model|modelling|online|offline|nonline

این عبارت، تمام URLهایی را که شامل هرکدام از کلمات بالا باشند، به‌عنوان عضو Content Group انتخاب می‌کند.

ساخت Audience در GA4 با استفاده از Regex

در Google Analytics 4، امکان ایجاد و مدیریت Audience یا «مخاطب هدف» یکی از ابزارهای کلیدی برای تقسیم‌بندی کاربران است. شما می‌توانید گروه‌هایی از کاربران را بر اساس ویژگی‌ها، رفتارها و تعاملات آن‌ها در بازه‌های زمانی خاص شناسایی و دسته‌بندی کنید.

Audience در GA4 چیست؟

در GA4، Audience مجموعه‌ای از کاربران است که بر اساس ترکیبی از معیارها (مانند رویدادها، ویژگی‌های کاربر، دستگاه، مسیر خرید و…) در یک بازه زمانی مشخص، در یک گروه قرار می‌گیرند.

این قابلیت به شما امکان می‌دهد رفتار کاربران را بهتر درک کنید و در کمپین‌های تبلیغاتی یا تحلیل‌های پیشرفته، از آن استفاده نمایید.

چرا استفاده از Regex در ساخت Audience مهم است؟

وقتی می‌خواهید یک Audience بسازید یا ویرایش کنید، باید یک یا چند شرط (Condition) برای آن تعریف کنید.
در این مرحله، می‌توانید از Regular Expression (Regex) برای دقیق‌تر شدن فیلترها استفاده کنید.

مثال‌ها:

• انتخاب کاربرانی که صفحه‌ای با URL خاص باز کرده‌اند
• کاربران با رویدادهایی که شامل واژه‌ای خاص می‌شود
• کاربران با منبع ورودی (Source) شامل الگوی مشخص

کاربرد واقعی:

فرض کنید می‌خواهید مخاطبانی را که از کانال‌های زیر آمده‌اند در یک Audience قرار دهید:
facebook|instagram|twitter|linkedin

با استفاده از این عبارت، GA4 تمام کاربرانی را که از هرکدام از این منابع وارد سایت شده‌اند، در یک گروه قرار می‌دهد.

در Google Analytics 4 (GA4) بخشی با عنوان دموگرافیک (Demographic) وجود دارد که اطلاعاتی مثل سن، جنسیت و علایق کاربران را نمایش می‌دهد. این اطلاعات می‌تواند به شما در شناخت دقیق‌تر مخاطبان و هدف‌گیری بهتر تبلیغات کمک کند. اما اگر وارد این بخش شده‌اید و با صفحه‌ای بدون داده مواجه شده‌اید، نگران نباشید؛ این مسئله در بین کاربرانی که به‌تازگی از GA4 استفاده می‌کنند، کاملاً رایج است. در این مقاله بررسی می‌کنیم که چرا ممکن است گزارش‌های دموگرافیک در GA4 نمایش داده نشوند و چه اقداماتی برای رفع این مشکل می‌توانید انجام دهید.

داده‌های دموگرافیک (Demographic) از کجا می‌آیند؟

قبل از پرداختن به دلایل نبود داده، بهتر است ابتدا بدانیم این اطلاعات از کجا تأمین می‌شوند. منبع اصلی داده‌های دموگرافیک، قابلیتی در گوگل آنالیتیکس به نام گوگل سیگنال Google Signals است.

Google Signals به شما این امکان را می‌دهد که رفتار کاربران را بین دستگاه‌ها و پلتفرم‌های مختلف دنبال کنید و تحلیل دقیق‌تری از آن‌ها داشته باشید.

اما این قابلیت فقط زمانی داده تولید می‌کند که:

• کاربر با اکانت گوگل وارد شده باشد،
• و در تنظیمات اکانتش، گزینه Personalization یا «شخصی‌سازی» را فعال کرده باشد.

وقتی این شرایط برقرار باشد، گوگل می‌تواند داده‌هایی مثل سن، جنسیت و علایق کاربران را به‌صورت ناشناس تحلیل کرده و در بخش دموگرافیک نمایش دهد.

چرا داده‌های دموگرافیک (Demographics) در GA4 نمایش داده نمی‌شوند؟

اگر از Google Analytics 4 استفاده می‌کنید و متوجه شدید که بخش داده‌های دموگرافیک مثل سن، جنسیت یا علایق کاربران خالی مانده، تنها نیستید. بسیاری از دیجیتال مارکترها و تحلیل‌گران داده با این موضوع مواجه می‌شوند. در این مطلب، ۴ دلیل اصلی برای این مشکل را بررسی می‌کنیم.

۱. Google Signals فعال نیست

اولین قدم برای فعال‌سازی داده‌های دموگرافیک (Demographics)، روشن کردن Google Signals است. برای این کار:

به بخش Admin در پنل GA4 بروید، سپس:
Admin > Data Settings > Data Collection

اگر دکمه‌ای با عنوان “Get started” می‌بینید، یعنی Google Signals فعال نشده. روی “Turn on” کلیک کنید و مراحل را دنبال کنید.

نکته: بدون Google Signals، هیچ داده‌ای از سن، جنسیت یا علایق کاربران در گزارش‌های دموگرافیک (Demographics) نمایش داده نمی‌شود.

۲. عدم تنظیم تگ‌های منطقه‌ای (Region-specific Tags) در GTM سمت سرور

اگر از Google Tag Manager سمت سرور استفاده می‌کنید (server-side tagging)، باید گزینه Region-specific settings را برای تگ‌ها فعال کنید. این کار باعث می‌شود اطلاعات موقعیت جغرافیایی کاربران به داده ها اضافه شود.

۳. هنوز به اندازه کافی صبر نکرده‌اید

در GA4، نمایش داده‌ها در گزارش‌ها معمولاً با تاخیر انجام می‌شود. این موضوع برای دموگرافیک (Demographics) هم صادق است. معمولاً نمایش داده‌ها بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت طول می‌کشد. اما برای اطلاعات دموگرافیک، این زمان ممکن است حتی طولانی‌تر باشد. بنابراین اگر به‌تازگی این قابلیت را فعال کرده‌اید، صبر بیشتری داشته باشید.

اگر بیش از یک هفته گذشته و همچنان داده‌های دموگرافیک نمایش داده نمی‌شوند، احتمالاً مشکل جای دیگری است.

۴. ترافیک سایت شما پایین است

گوگل عدد مشخصی برای “ترافیک کافی” ارائه نداده، اما تجربه نشان داده که اگر وب‌سایت شما مثلاً کمتر از ۱۰۰ بازدیدکننده در هفته دارد، احتمالاً گزارش‌های دموگرافیک (Demographics) برای شما فعال نمی‌شوند.

پیشنهاد من: فعلاً از خیر دموگرافیک بگذرید و تمرکز خود را روی افزایش ترافیک بگذارید. وقتی به یک حجم بازدید مشخص برسید، این گزارش‌ها به مرور ظاهر خواهند شد.

۵. پارامتر allow_google_signals غیرفعال است

گرچه می‌توانید قابلیت Google Signals را از تنظیمات Property در GA4 فعال کنید، اما کنترل نهایی آن می‌تواند از طریق کد سایت یا Google Tag Manager نیز انجام شود.

درواقع با استفاده از پارامتر allow_google_signals می‌توان مشخص کرد که آیا داده‌های تکمیلی کاربران (مثل اطلاعات دموگرافیک) در دسترس باشند یا نه.

• اگر مقدار این پارامتر true باشد، سیگنال‌های گوگل فعال باقی می‌مانند.
• اما اگر مقدار آن false باشد، حتی با وجود فعال‌سازی اولیه، داده‌ها برای آن کاربر خاص ثبت نخواهند شد.

نکته کاربردی برای سایت های ایرانی: اگر از Google Tag Manager استفاده می‌کنید، به تگ تنظیمات GA4 در حالت Preview نگاهی بیندازید و مقدار این پارامتر را بررسی کنید. ممکن است همیشه روی false تنظیم شده باشد، که در این صورت عملاً سیگنال‌ها غیرفعال باقی می‌مانند.

همین نکته در مورد gtag.js هم صدق می‌کند. اگر در کدتان چیزی شبیه به allow_google_signals: false دیدید، احتمالاً این همان دلیلی‌ست که گزارش‌های دموگرافیک را از دست داده‌اید.

این پارامتر فقط در حالتی باید false شود که کاربر از طریق یک پاپ‌آپ دریافت اجازه برای جمع آوری اطلاعات (Consent Popup) یا به دلیل قوانین خاص منطقه‌ای، ردیابی دیتا را نپذیرفته باشد. در غیر این صورت، باید true بماند.

۶. پیاده‌سازی اشتباه Consent Mode

اگر Consent Mode گوگل در سایت شما پیاده سازی شده باشد، ولی آن را به‌درستی پیکربندی نکرده‌اید (مثلاً همیشه مقدار ad_storage=denied را می‌فرستد)، حتی در صورت فعال بودن Google Signals، داده‌های دموگرافیک ثبت نخواهند شد.

این مورد به‌ویژه در سایت‌هایی که برای تطبیق با قوانین GDPR یا سایر مقررات حریم خصوصی، به‌شکل سطحی Consent Mode را فعال کرده‌اند، رایج است. در سایت های ایرانی هم ممکن است به دلیل استفاده از قالب‌ها یا افزونه‌های آماده، این اشتباه دیده شود.

۷. اطلاعات ناقص دموگرافیک؛ آیا باید نگران باشیم؟

حتی اگر همه‌چیز درست پیاده‌سازی شده باشد، ممکن است بخشی از داده‌های دموگرافیک کاربران شما همچنان ناشناخته (unknown) باشد. مثلاً از ۴۰ هزار بازدید ماهانه، بیشتر کاربران در بخش جنسیت بدون برچسب مشخص هستند.

دلیلش این است که اطلاعات دموگرافیک از حساب‌های کاربری گوگل کاربران به‌دست می‌آید. حالا اگر:

• کاربر وارد حساب گوگل خود نشده باشد؛
• یا حساب گوگل نداشته باشد؛
• یا گزینه Ad Personalization را غیرفعال کرده باشد؛

در هیچ‌کدام از این حالات، گوگل نمی‌تواند اطلاعات مربوط به سن، جنسیت یا علاقه‌مندی را به شما بدهد.

پس به‌جای اینکه دنبال دقت بالا در این داده‌ها باشید، بهتر است الگوها و روندهای رفتاری را بررسی کنید. همین داده‌های ناقص هم می‌توانند برای تصمیم‌گیری‌های مارکتینگ مفید باشند.

در طی بررسی و تحلیل تنظیمات آنالیتیکس ۴ (یا به اختصار GA4) در کسب‌وکارهای مختلف، متوجه شدم برخی اشتباهات، بیشتر از سایرین تکرار می‌شوند. بخشی از این خطاها ناشی از رابط کاربری نسبتاً پیچیده GA4 است و بخشی دیگر به دلیل برداشت نادرست از نحوه عملکرد آن. در این مقاله، اشتباهات رایج در نصب و تنظیمات آنالیتیکس ۴ و شیوه درست هرکدام را بررسی میکنیم.

برای کسب و کارهایی که در ایران فعالیت می کنند، در تنظیمات اکانت، لوکیشن بیزینس را یکی از کشورهای همسایه قرار دهید. به دلیل تحریم ایران، در صورتی که ایران انتخاب شود، پراپرتی و اکانت شما حذف خواهد شد.

وارد نکردن واحد پول (Currency)

اگر در سایت‌تان محصولات یا خدماتی را به فروش می‌گذارید، حتماً باید ایکامرس ترَکینگ (Ecommerce Tracking) را در GA4 پیاده‌سازی کرده باشید. حتی اگر تیم فنی محدودی دارید یا بودجه توسعه‌تان کم است، حداقل باید ردیابی خریدها (Purchase Tracking) را فعال کنید.

با این کار می‌توانید متوجه شوید که کدام کانال‌های تبلیغاتی یا منابع ترافیکی، فروش بیشتری برای‌تان ایجاد کرده‌اند — موضوعی بسیار کلیدی برای هر پرفورمنس مارکتر، مخصوصاً در کمپین‌هایی با منابع محدود.

اما اینجا یک نکته مهم وجود دارد که بسیاری از کاربران GA4 از آن غافل‌اند:

در مستندات رسمی گوگل آنالیتیکس، به‌صورت واضح گفته نشده که ارسال واحد پول برای هر خرید ضروری است. اما در واقع، اگر پارامتر مربوط به “currency” را نفرستید، گزارش‌های درآمدی‌تان ناقص خواهند بود.

حتی اگر فروشگاه شما فقط با یک واحد پول (مثلاً ریال ایران یا دلار کانادا) کار می‌کند، باز هم باید در هر تراکنش، پارامتر واحد پول را ارسال کنید.

در نسخه قدیمی گوگل آنالیتیکس (GA3 یا Universal Analytics)، این پارامتر اختیاری بود. اما در GA4، اگر ارسال نشود، برخی از گزارش‌های درآمدی به‌درستی نمایش داده نمی‌شوند.

چطور این مشکل را رفع کنیم؟

اگر از Google Tag Manager برای ارسال داده‌ها به GA4 استفاده می‌کنید، کافی است در تگ خرید (purchase event)، یک فیلد به نام currency تعریف کنید و مقدار آن را بر اساس استاندارد ISO درج نمایید.

مثلاً:

• دلار آمریکا: USD
• یورو: EUR
• دلار کانادا: CAD

از نمادهایی مثل $ یا € استفاده نکنید؛ چون گوگل آن‌ها را نمی‌شناسد و داده‌ها را پردازش نخواهد کرد.

ارسال دائمی پارامتر debug_mode در GA4

یکی از امکانات مفید در Google Analytics 4، ابزار DebugView است؛ قابلیتی که به شما اجازه می‌دهد داده‌های دریافتی را به‌صورت دقیق‌تر و لحظه‌ای بررسی و عیب‌یابی کنید.

برای فعال‌سازی DebugView در GA4، سه روش وجود دارد:

1. استفاده از افزونه GA Debugger در مرورگر Chrome
2. فعال‌سازی حالت Preview در Google Tag Manager روی صفحه‌ای که قصد بررسی آن را دارید
3. ارسال پارامتر debug_mode به همراه یک event

اشتباهی که اینجا بررسی می‌کنیم، مربوط به روش سوم است.

چرا استفاده نادرست از debug_mode مشکل‌ساز می‌شود؟

فرض کنید تگ GA4 شما در Google Tag Manager این‌گونه تنظیم شده است:

• در بخش تنظیمات پیکربندی (Configuration) یا Shared event settings، یک پارامتر به نام debug_mode تعریف کرده‌اید.
• این پارامتر دارای هر مقداری به‌جز undefined باشد.

در این صورت، هر event ارسالی در DebugView نمایش داده می‌شود.

اما مشکل کجاست؟

اگر این تنظیمات را منتشر (Publish) کرده باشید، در واقع باعث می‌شوید همه بازدیدکنندگان سایت شما پارامتر debug_mode را همراه با داده‌هایشان ارسال کنند. در نتیجه:

• لیست دستگاه‌های موجود در DebugView بسیار شلوغ می‌شود
• پیدا کردن دستگاه خودتان در میان این حجم از اطلاعات بسیار سخت خواهد شد
• عملاً قابلیت دیباگ کردن از بین می‌رود

راه‌حل چیست؟

گزینه اول: تعریف متغیر شرطی در GTM

یک متغیر سفارشی در GTM بسازید که فقط در حالت Preview مقدار true را برگرداند و در حالت عادی مقدار undefined. سپس این متغیر را به‌عنوان مقدار پارامتر debug_mode تنظیم کنید.

گزینه دوم: پارامتر را به طور کلی حذف کنید

وقتی حالت Preview and Debug در GTM را فعال می‌کنید، DebugView در GA4 به‌صورت خودکار فعال می‌شود. بنابراین نیازی به تنظیم دستی debug_mode=true نیست.

اگر این اشتباه رایج را تصحیح کنید، تجربه بسیار بهتری در بررسی داده‌ها و عیب‌یابی تگ‌ها در GA4 خواهید داشت.

استفاده نادرست از قابلیت “Create event”

اگر به‌تازگی کار با آنالیتیکس ۴ را شروع کرده‌اید، احتمالاً با بخشی به‌نام “Create event” مواجه شده‌اید. این ویژگی می‌تواند مفید باشد، اما تنها زمانی که به‌درستی از آن استفاده شود.

یکی از اشتباهات رایجی که خیلی از تازه‌کارها در آنالیتیکس ۴ مرتکب می‌شوند، استفاده نادرست از همین قابلیت است. مخصوصاً زمانی که قصد دارند یک ایونت (Event) سفارشی را ثبت و پیگیری کنند.

مشکل از کجا شروع می‌شود؟

فرض کنیم شما با استفاده از ابزارهایی مثل Google Tag Manager یا gtag.js یک ایونت سفارشی (custom event) تعریف کرده‌اید و این ایونت به‌درستی در GA4 ثبت می‌شود. حالا می‌خواهید اطلاعات بیشتری از آن استخراج کنید، مثلاً پارامترهای سفارشی مثل button_color یا page_type را به آن اضافه کنید.

در چنین حالتی، بله، باید این پارامترهای سفارشی (Custom Parameters) را در GA4 ثبت (Register) کنید تا به‌عنوان ابعاد سفارشی (Custom Dimensions) در گزارش‌هایتان دیده شوند.

اما برخی کاربران تازه‌کار اشتباهاً فکر می‌کنند باید خود ایونت سفارشی را هم از طریق بخش Configure > Events > Create event در رابط کاربری GA4 بسازند.

نتیجه چیست؟ داده‌های تکراری!

این کار باعث می‌شود یک ایونت، دوبار به GA4 ارسال شود:

1. یک‌بار از طریق GTM یا gtag.js
2. یک‌بار دیگر از طریق قابلیت “Create event”

در نتیجه، گزارش‌های شما شامل داده‌های تکراری خواهد شد و این یعنی تحلیل‌های اشتباه و تصمیم‌گیری‌های نادرست.

پس چه زمانی از “Create event” استفاده کنیم؟

اگر از GTM یا gtag برای ارسال ایونت‌ها استفاده می‌کنید، نیازی به ساخت مجدد همان ایونت در GA4 نیست. GA4 به‌طور خودکار ایونت‌هایی که ارسال می‌شوند را شناسایی و در گزارش‌ها نمایش می‌دهد.

ویژگی “Create event” بیشتر زمانی کاربرد دارد که می‌خواهید از روی یک ایونت موجود، ایونت جدیدی بسازید. مثلاً ایونتی که فقط در یک شرایط خاص فایر شود یا شامل فیلترهای خاصی باشد و نه صرفاً برای تکرار یک ایونت که قبلاً تعریف شده.

محدودیت در تعداد دایمنشن های سفارشی (Custom Dimensions)

یکی از مهم‌ترین محدودیت‌های GA4، سقف تعداد دایمنشن های سفارشی است. برای هر property، تنها می‌توان حداکثر ۵۰ دایمنشن سفارشی تعریف کرد. این موضوع زمانی اهمیت پیدا می‌کند که برای هر ایونت، پارامتر یکتایی تعریف کرده باشید و بخواهید از آن در گزارشها استفاده کنید.

در پروژه‌های کوچک، شاید این محدودیت در ابتدا مشکل‌ساز نباشد. اما رشد یک وب‌سایت یا اپلیکیشن در طول زمان، تعداد ایونت ها و پارامترها را افزایش می‌دهد. در چنین شرایطی، به سرعت با محدودیت GA4 مواجه می‌شوید و امکان افزودن دایمنشن جدید را از دست می‌دهید.

توصیه کاربردی: از همان آغاز، یک استاندارد مشخص برای نام‌گذاری پارامترها داشته باشید. از تعریف پارامترهای غیرضروری و بیش از حد یکتا پرهیز کنید. در عین حال، نباید آن‌قدر پارامترها را محدود کنید که امکان تحلیل دقیق از بین برود. هدف، ایجاد تعادل میان کفایت تحلیلی و جلوگیری از هدررفت ظرفیت دایمنشن های سفارشی است.

مدیریت مدت‌زمان نگهداری داده‌ها (Data Retention)

در GA4، داده‌های تحلیلی به دو شکل در دسترس هستند:

• گزارش‌های استاندارد (Standard Reports): این گزارش‌ها داده‌هایی را نشان می‌دهند که به طور دائمی ذخیره می‌شوند و تاریخ انقضا ندارند.
• گزارش‌های اکسپلور (Explorations): در این بخش، به طور پیش‌فرض تنها داده‌های مربوط به دو ماه گذشته در دسترس هستند.

این موضوع زمانی مشکل‌ساز می‌شود که بخواهید گزارش سفارشی‌سازی‌شده‌ای برای بازه‌های زمانی طولانی‌تر (مثلاً ۶ ماه گذشته) تهیه کنید. اگر تنظیمات پیش‌فرض را تغییر نداده باشید، چنین امکانی وجود نخواهد داشت.

راه‌حل: برای افزایش بازه زمانی نگهداری داده‌ها در بخش Explorations، به مسیر زیر در پنل مدیریتی GA4 بروید:
Admin > Data Settings > Data Retention
سپس گزینه نگهداری داده‌ها را از دو ماه به ۱۴ ماه تغییر دهید. توجه داشته باشید که این تغییر از زمان اعمال تنظیمات به بعد مؤثر خواهد بود و شامل داده‌های گذشته نمی‌شود.

تفکیک محیط تست از نسخه نهایی سایت

در بسیاری از پروژه‌ها، یک نسخه از سایت یا اپلیکیشن برای تست و توسعه استفاده می‌شود و نسخه‌ای دیگر به عنوان سایت نهایی در اختیار کاربران قرار دارد. در چنین مواردی، اشتباهی که بارها دیده می‌شود، ارسال داده‌های هر دو محیط به یک property مشترک در GA4 است.

این روش باعث می‌شود داده‌های محیط توسعه با داده‌های واقعی کاربران ترکیب شده و گزارش‌ها دچار خطا و آلودگی شوند. استفاده از فیلترها یا سگمنت‌ها برای جداسازی این داده‌ها نه‌تنها وقت‌گیر است، بلکه دقت گزارش‌ها را نیز کاهش می‌دهد.

پس بهتر است برای هر محیط (تست و نهایی)، property جداگانه‌ای در GA4 ایجاد کنید تا داده‌ها کاملاً تفکیک‌شده و قابل اعتماد باقی بمانند.

حذف ترافیک داخلی و ارجاع‌های ناخواسته

یکی از چالش‌های رایج در تحلیل داده‌های سایت، ورود رویدادهای مربوط به بازدید اعضای تیم داخلی است. اگر اعضای شرکت، توسعه‌دهنده‌ها یا پشتیبان‌ها به صورت مداوم از سایت بازدید می‌کنند، این رفتارها در گزارش‌ها ثبت شده و نتایج را دچار اختلال می‌کنند.

برای جلوگیری از این مشکل، باید ترافیک داخلی را حذف یا فیلتر کنید. در GA4 این امکان وجود دارد تا با تعریف قواعد خاص، IP یا ویژگی‌های مرورگر کاربران داخلی را تشخیص داده و ایونت های مربوط به آن‌ها را از گزارش‌ها کنار بگذارید.

همچنین، در بسیاری از پروژه‌ها، سایت به درگاه‌های پرداخت، سیستم‌های پشتیبانی یا سایر منابع خارجی متصل است. اگر این ورودی ها به درستی در GA4 تعریف نشوند، به عنوان (referral) ثبت می‌شوند و آمار مربوط به منابع جذب ترافیک را دچار خطا می‌کنند.

بنابراین: در کنار حذف ترافیک داخلی، حتماً فهرست ورودی های unwanted referrals را نیز تعریف کرده و از گزارش‌ها حذف کنید.

مشکل مقادیر پایدار در تگ تنظیمات آنالیتیکیس (ویژه سایت‌های SPA)

در سایت‌هایی که از مدل سینگل پیج (Single Page Application) استفاده می‌کنند، مشکلی مهم وجود دارد که اغلب نادیده گرفته می‌شود. در این سایت‌ها، بارگذاری صفحه تنها یک بار انجام می‌شود و تغییر محتوا به صورت دینامیک صورت می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: ایونت ترکینگ در سایت های SPA

اگر در تگ تنظیمات GA4 (Configuration Tag) یک پارامتر را مقداردهی کرده باشید، این مقدار تا زمان رفرش صفحه ثابت می‌ماند. حتی اگر مقدار متغیر در Google Tag Manager تغییر کند، در GA4 اعمال نخواهد شد. این رفتار باعث بروز خطا در داده‌های ارسالی می‌شود.

راه‌حل دقیق:
به‌جای اتکا به تگ تنظیمات، از قابلیت Event Settings Variable استفاده کنید و آن را در کنار تگ‌های ایونت های (GA4 Event Tags) قرار دهید. با این کار، مقدار متغیر در هر بار فعال شدن تگ به‌روزرسانی شده و دقت داده‌ها حفظ خواهد شد.